Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Kielcach

UZASADNIENIE

wyroku Sądu Rejonowego w Kielcach z dnia 29 maja 2024 roku

Pozwem z dnia 29 listopada 2023 roku strona powodowa (...) Bank (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W. domagała się zasądzenia od pozwanej A. M. kwoty 38.484,73 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 11 listopada 2023 roku do dnia zapłaty oraz wniosła o zasądzenie na jej rzecz zwrotu kosztów procesu, wraz z kosztami zastępstwa procesowego. W pozwie strona powodowa zawarła wniosek o wydanie nakazu zapłaty w postępowaniu nakazowym na podstawie załączonego weksla.

W uzasadnieniu pozwu strona powodowa wskazała, iż pozwana zawarła w dniu 27 stycznia 2021 roku ze stroną powodową umowę kredytu bankowego nr (...), na podstawie której otrzymała kwotę 120.000,00 zł, które zostały przeznaczone na finansowanie bieżącej działalności gospodarczej. Pozwana była zobowiązana do spłaty kredytu wraz z należnymi odsetkami w miesięcznych ratach, których wysokość i termin zostały określone w harmonogramie. Pozwana zobowiązała się do zwrotu powyższej kwoty na warunkach ściśle określonych w umowie. Celem zabezpieczenia wierzytelności Banku wynikającej z zawarcia Umowy o kredyt nr (...), pozwana na podstawie § 4.01 ust. 2 pkt 1 Umowy o kredyt wystawiła weksel własny in blanco wraz z deklaracją wekslową. Pozwana A. M. nie wywiązała się z przyjętego zobowiązania, w związku z czym strona powodowa skierowała do niej wezwanie do zapłaty przed wypowiedzeniem w trybie art. 75c Prawa bankowego, a następnie wobec utrzymującego się zadłużenia, wypowiedziała przedmiotową umowę. Strona powodowa skorzystała z przysługującego mu prawa i wypełniła weksel in blanco, a następnie wezwała pozwaną do jego wykupu pismem z dnia 24 października 2023 roku. W terminie wskazanym w wezwaniu, pozwana nie dokonała zapłaty. (k. 3-6)

W dniu 6 grudnia 2023 roku Sąd Rejonowy w Kielcach V Wydział Gospodarczy wydał nakaz zapłaty w postępowaniu nakazowym w sprawie o sygn. V GNc 3938/23 zgodnie z żądaniem pozwu. (k. 52)

W zarzutach od nakazu zapłaty pozwana A. M. zaskarżyła nakaz zapłaty w całości, wniosła o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie na jej rzecz zwrotu kosztów procesu.

W uzasadnieniu zarzutów pozwana wskazała, iż zgodnie z deklaracją wekslową suma wekslowa stanowić miała równowartość zaciągniętych przez nią, nieuregulowanych zobowiązań wynikających z powyższej umowy, powiększoną o odsetki oraz ewentualne koszty dochodzenia roszczeń. Pozwana zakwestionowała prawidłowość wystawienia weksla, a w szczególności wysokość kwoty, którą opiewa weksel. Podniosła, iż strona powodowa zaniechała wskazania w jaki sposób została wyliczona kwota należności, nie wskazał kwot pobieranych z należącego do niej rachunku bankowego celem spłaty zobowiązania, co wobec cyklicznych opłat pobieranych przez powoda ze wskazanego rachunku bankowego może stanowić o nadużyciu przysługującego jej prawa oraz wskazania wartości przedmiotu sporu w sposób dowolny, bez uwzględnienia rzeczywiście spłaconej przeze mnie części zobowiązania. (k. 59-61)

W piśmie procesowym z dnia 16 lutego 2024 roku strona powodowa (...) Bank (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W. podtrzymała żądanie pozwu i przedstawiła dalszą argumentację na poparcie swojego stanowiska. Podkreśliła, iż pozwana zaakceptowała wszelkie postanowienia umowne, o czym świadczy złożony pod umową podpis. Wskazała, iż stosowne informacje co do wysokości zadłużenia znajdowały się na wypowiedzeniu umowy jak i na wezwaniu do wykupu weksla. Kwota kapitału, przyjęte oprocentowanie, a także wysokość opłat dodatkowych została w sposób szczegółowy określona w przedmiotowej umowie, tym sam błędne jest przyjęcie, iż kwota dochodzona wekslem została ustalona w sposób dowolny. Strona powodowa zauważyła, iż pozwana powołuje się na przelewy, które dają sumę około 95.000,00 zł, a wartość kredytu wynosiła 120.000,00 zł. Pozwana nie wykazała, aby dokonała spłat przekraczających zadłużenie stwierdzone wekslem. (k. 83-84)

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 27 stycznia 2021 roku A. M. (Kredytobiorca) (...) Bank (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W. zawarły umowę o kredyt na działalność gospodarczą - (...) Ekspres nr (...). Na jej podstawie Bank udzielił Kredytobiorcy kredytu w wysokości 120.000,00 zł na finansowanie bieżącej działalności gospodarczej Kredytobiorcy.

Kredytobiorca zobowiązał się zapłacić Bankowi odsetki. Wykorzystana kwota kredytu oprocentowana była według zmiennej stawki WIBOR dla trzymiesięcznych depozytów międzybankowych w PLN powiększonej o 5,77 punktu procentowego. W przypadku niewywiązania się Kredytobiorcy z terminowej spłaty kredytu lub jego raty, Kredytobiorca zapłaci Bankowi odsetki od kredytu przeterminowanego. Kredyt przeterminowany oprocentowany jest wg stawki zmiennej, odpowiadającej stopie odsetek maksymalnych za opóźnienie wskazanych w art. 481 § 2 ¹ Kodeksu cywilnego. Niespłacona przez Kredytobiorcę w terminie należność Banku z tytułu kredytu lub odsetek, w dniu płatności staje się wymagalna. Od dnia następnego po dniu wymagalności od niespłaconej kwoty kredytu naliczane jest oprocentowanie od kredytu przeterminowanego.

Zgodnie z harmonogramem, kredyt miał być spłacany w miesięcznych ratach w wysokości 2.000 zł, płatnych ostatniego dnia miesiąca, począwszy od 28 lutego 2021 roku. Bank miał pobierać w terminach płatności raty, środki z rachunku bieżącego przed innymi płatnościami bez odrębnej dyspozycji Kredytobiorcy. W przypadku braku na Rachunku bieżącym wystarczającej ilości środków pieniężnych na spłatę kredytu, Bank będzie pobierał środki z innych rachunków Kredytobiorcy prowadzonych w Banku, przed innymi płatnościami bez odrębnej dyspozycji Kredytobiorcy.

Kredytobiorca z tytułu udzielenia kredytu zobowiązał się zapłacić prowizją przygotowawczą w wysokości 2.940,00 zł. Z tytułu udostępnienia kredytu Kredytobiorca zapłaci Bankowi prowizję za gotowość w wysokości 0,0069% za każdy dzień. Prowizja miała być naliczana od niewykorzystanej części kredytu postawionego do dyspozycji w oparciu o zasadę stosowaną przy naliczaniu odsetek od kredytu wykorzystanego.

Kredytobiorca w związku z udzielonym kredytem, w celu zabezpieczenia roszczeń Banki udzielił zabezpieczenia w postaci:

a)  jednego weksla in blanco z wystawienia kredytobiorcy wraz z deklaracją wekslową,

b)  gwarancji w wysokości 80% kwoty kredytu tj. 96000zł, na okres do dnia wskazanego w załączniku nr l Umowy kredytowej, udzielonej przez (...) w ramach umowy portfelowej linii gwarancyjnej de minimis.

(dowód: -umowa kredytu- k. 24-27)

A. M. złożyła weksel in blanco wraz z deklaracją wekslową.

(okoliczność bezsporna)

Pismem z dnia 8 sierpnia 2022 roku (...) Bank (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W. wypowiedziała A. M. umowę kredytu nr (...) i wezwała do spłaty zadłużenia, które na dzień 8 sierpnia 2022 roku wynosiło kwotę 106.204,26 zł. W piśmie poinformowano Kredytobiorcę o możliwości złożenia wniosku o restrukturyzację zadłużenia. Pismo zostało doręczone A. M. w dniu 16 sierpnia 2022 roku

(dowód: - pismo z dnia 8 sierpnia 2022 roku wraz z potwierdzeniem doręczenia- k. 29-
32)

(...) Bank (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W. wypełniła weksel in blanco wystawiony przez A. M. na kwotę 38.483,73 zł. Termin płatności weksla został ustalony na dzień 10 listopada 20243 roku.

(dowód: - weksel- k. 28v)

Pismem z dnia 24 października 2023 roku (...) Bank (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W. wezwała A. M. do wykupu do dnia 10 listopada 2023 roku weksla wypełnionego na kwotę : 38.484,73 zł, w tym:

-przeterminowany kapitał 19.600,00 zł,

-przeterminowane odsetki 8.969,81 zł,

-odsetki karne 7.355,68 zł,

-dotychczas poniesione koszty 2.559,24 zł.

(dowód: - pismo z dnia 24 października 2023 roku wraz z pełnomocnictwem
i potwierdzeniem nadania- k. 33-35)

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o przywołane dokumenty prywatne złożone przez stronę powodową. Zgodnie z art. 245 k.p.c. dokument prywatny stanowi dowód tego, że osoba, która go podpisała, złożyła oświadczenie zawarte w dokumencie. Formalna moc dowodowa dokumentu prywatnego wyraża się w tym, że zawarte w nim oświadczenie pochodzi od osoby, która złożyła podpis na dokumencie, jednakże nie rozciąga się ona na okoliczności towarzyszące złożeniu oświadczenia. Nie przesądza ona sama przez się o mocy materialnej dokumentu. Zgodnie z wyrokiem Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 28 września 2017 r., sygn. akt I ACa 262/17: dokument prywatny stanowi pełnoprawny środek dowodowy, który sąd orzekający może uznać za podstawę swoich ustaleń faktycznych, a następnie wyrokowania. Moc dowodowa dokumentu prywatnego jest jednak słabsza niż dokumentu urzędowego, ponieważ dokumenty prywatne nie korzystają z podstawowego w tym zakresie domniemania, że ich treść jest zgodna ze stanem rzeczywistym (domniemania zgodności z prawdą). Nie przeszkadza to jednak w tym, aby sąd orzekający w ramach swobodnej oceny dowodów (art. 233 k.p.c.) uznał treść dokumentu prywatnego za zgodny z rzeczywistym stanem. [w:] LEX nr 2471782. W realiach niniejszej sprawy, Sąd uznał dokumenty prywatne złożone przez stroną powodową za wiarygodne.

Wskazać również należy, że zgodnie z treścią art. 229 i 230 k.p.c., okoliczności bezsporne w ogóle nie wymagały wykazywania ich prawdziwości za pomocą dowodów, albowiem zostały przez strony wprost przyznane, bądź też nie zostały zaprzeczone, co zostało przez Sąd ocenione zgodnie z regułami wskazanymi w powołanych przepisach.

Sąd zważył, co następuje:

W pierwszej kolejności wskazać należy, że strona powodowa w treści pozwu wnosiła o wydanie nakazu zapłaty w postępowaniu nakazowym powołując się na dołączony do pozwu weksel in blanco. Zgodnie, bowiem z art. 485 § 2 k.p.c. Sąd wydaje nakaz zapłaty przeciwko zobowiązanemu z weksla, czeku, warrantu lub rewersu należycie wypełnionego, których prawdziwość i treść nie nasuwają wątpliwości. W razie przejścia na powoda praw z weksla, z czeku, z warrantu lub z rewersu, do wydania nakazu niezbędne jest przedstawienie dokumentów do uzasadnienia roszczenia, o ile przejście tych praw na powoda nie wynika bezpośrednio z weksla, z czeku, z warrantu lub z rewersu.

W procesie wytoczonym przez wierzyciela wekslowego przeciwko dłużnikowi wekslowemu za zobowiązania wekslowego, Sąd w pierwszej kolejności bierze pod uwagę treść i prawidłowość wypełnienia weksla. Weksel w chwili przedstawienia go do realizacji powinien zawierać wszystkie cechy ważności, co ma szczególne znaczenie przy wekslu in blanco. Wypełnienie weksla musi, bowiem nastąpić przed wniesieniem pozwu i nie jest możliwe dokonanie późniejszych uzupełnień. Po drugie, weksel nie może nasuwać wątpliwości, co do swej prawdziwości. Zasada ta odnosi się, zarówno do samej osnowy weksla, jak i do stanu dokumentu.

Podkreślić należy, że Sąd dokonuje oceny ważności weksla. „Zarówno w chwili wydawania wekslowego nakazu zapłaty, jak i w późniejszej fazie postępowania, sąd powinien z urzędu zbadać formalne wymagania ważności weksla, tj. ocenić, czy zostały spełnione wymagania przewidziane w art. 1 i art. 101 ustawy z 1936 r. - Prawo wekslowe” (postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 14 lutego 2014 r. II CSK 291/13). Weksel przedstawiony przez stronę powodową zawierał wszystkie elementy, o których mowa w art. 101 prawa wekslowego, został zatem wypełniony prawidłowo, co uzasadniało wydanie w oparciu o ten dokument nakazu zapłaty.

Możliwość podniesienia przez pozwanego w stosunku do roszczenia opartego o wypełniony weksel gwarancyjny in blanco zarzutów ze stosunku podstawowego w stosunku do drugiej strony stosunku podstawowego jest ugruntowana i utrwalona w orzecznictwie oraz doktrynie. Dłużnik wekslowy ma możliwość podnoszenia zarzutu wypełnienia weksla in blanco niezgodnie z zawartym porozumieniem. Nie oznacza to, że w razie wypełnienia weksla niezgodnie z zawartym porozumieniem osoba, która wręczyła weksel in blanco, nie jest w ogóle zobowiązana wekslowo. W takiej sytuacji odpowiedzialność wekslowa dłużnika istnieje w takich granicach, w jakich odpowiadałby w razie prawidłowego wypełnienia weksla. (por. wyrok SN z dnia 9 grudnia 2004 roku sygn. II CK 170/04). Podobnie w wyroku z dnia 03 sierpnia 2006 roku (IV CSK 101/06) Sąd Najwyższy stwierdził, że w postępowaniu nakazowym po wniesieniu zarzutów od nakazu zapłaty dopuszczalne jest powoływanie się na podstawę faktyczną i prawną, wynikającą z łączącego strony stosunku prawnego, w związku z którym został wystawiony weksel.

W przedmiotowej sprawie pozwana podniosła zarzut wypełnienia weksla niezgodnie z deklaracją wekslową. Zarzuciła, iż nie wszystkie spłaty kredytu były uwzględniane i przedstawiła szereg potwierdzeń spłaty kredytu. Jednocześnie pozwana wniosła o zobowiązanie strony powodowej do przedłożenia dokumentów, na podstawie których doszło do wyliczenia zadłużenia, na podstawie którego wystawiono weksel oraz do przedłożenia szczegółowego wykazy pobranych z jej rachunku bankowego kwot celem spłaty kredytu. Pozwana nie kwestionowała faktu zawarcia umowy, ani też braku spłaty pełnej kwoty kredytu, czy tez okoliczności wypowiedzenia umowy i wezwania jej do zapłaty. A. M. zakwestionowała wysokość zadłużenia i była to jedyna okoliczność sporna mająca znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy.

W tym miejscu przypomnieć należy, iż zgodnie z art. 6 kc, ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne. Z powołanego przepisu prawa wynika, że na powodzie spoczywa ciężar udowodnienia istnienia wierzytelności, zaś pozwanego obciąża obowiązek wykazania okoliczności tamujących roszczenie. Ciężar udowodnienia faktów mających dla rozstrzygnięcia sprawy istotne znaczenie spoczywa na stronie, która z faktów tych wywodzi skutki prawne na podstawie art. 6 k.c. Zgodnie zaś z art. 232 k.p.c., strony są obowiązane wskazywać dowody dla stwierdzenia faktów, z których wywodzą skutki prawne.

(...) Bank (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W. do pozwu nie załączyła dokumentów obrazujących sposób wyliczenia należności ujętej na wekslu. Wbrew twierdzeniom strony powodowej, wezwanie do zapłaty i wezwanie do wykupu weksla nie potwierdzając wysokości zadłużenia pozwanej. W odpowiedzi na zarzuty od nakazu zapłaty, strona powodowa przedstawiła wydruk zatytułowany „historia naliczania odsetek” (k. 89-90). Wydruk ten w ocenie Sądu jest mało czytelny, niezrozumiałe dla Sądu są poszczególne zapisy. Zwrócić należy uwagę, iż rubryka spłata jest pusta, co wskazywałoby, iż pozwana nie dokonywała spłaty odsetek, zarówno umownych jak i karnych. Całkowicie niezrozumiałym dla Sądu jest dlaczego część dat powtarza się w tabeli np. 09-06-2022. Zauważyć należy, iż kwota zadłużenia wynikająca z tego pisma (kapitał przeterminowany, odsetki bieżące, odsetki przeterminowane, odsetki karne i koszty) jest kwotą niższą niż kwota na jaką opiewa weksel. Mając na uwadze powyższe rozbieżności, których pełnomocnik strony powodowej na rozprawie w dniu 8 marca 2024 roku nie był w stanie wyjaśnić, Sąd zobowiązał pełnomocnika strony powodowej do przedłożenia pełnej historii kredytu bankowego nr s/ (...) uwzględniającej spłaty kredytu dokonane przez pozwaną, sposobu wyliczenia zadłużenia wskazanego na wekslu, dokumentów potwierdzających to zadłużenie - w terminie tygodniowym, pod rygorem pominięcia spóźnionych twierdzeń i dowodów. Termin następnie został przedłużony o 7 dni zgodnie z wnioskiem strony powodowej. W odpowiedzi na powyższe zobowiązania, strona powodowa ponownie przedstawiła wydruk komputerowy zatytułowany „historia naliczania odsetek”. Dokument ten opiewa na kwotę wpisaną na wekslu. Wydruk ten nie stanowi jednak pełnej historii kredytu bankowego nr s/ (...), do której przedłożenia strona została zobowiązana, Z wydruku nie można wyczytać kiedy i w jakiej kwocie spłacany był kredyt. Pełnomocnik strony powodowej pomimo zobowiązania Sądu nie przedstawił dokumentów, z których wynika jak były rozliczane spłaty kredytu, czy były przeznaczane na odsetki, kapitał, koszty itp. W żaden sposób strona powodowa nie odniosła się do przedłożonych przez pozwaną potwierdzeń spłat kredytu, a w przedstawionych wydrukach, spłaty nie znajdują odzwierciedlenia. (...) Bank (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W. nie wskazała co składa się na dochodzone koszty.

Reasumując, w ocenie Sądu, strona powodowa nie sprostała ciężarowi dowodu i nie wykazała kwoty zadłużenia, a podniesione przez pozwaną zarzuty okazały się skuteczne i doprowadziły do oddalenia powództwa.

Zgodnie z dyspozycją art. 496 k.p.c., po przeprowadzeniu rozprawy sąd wydaje wyrok, w którym nakaz zapłaty w całości lub w części utrzymuje w mocy albo go uchyla i orzeka o żądaniu pozwu, bądź też postanowieniem uchyla nakaz zapłaty i pozew odrzuca lub postępowanie umarza.

Mając na uwadze powyższe, na podstawie powołanych przepisów, Sąd w punkcie I wyroku uchylił nakaz zapłaty w postępowaniu nakazowym wydany przez Sąd Rejonowy w Kielcach V Wydział Gospodarczy w dniu 6 grudnia 2023 roku w sprawie o sygn. akt V GNc 3938/23 w całości, a w pkt II wyroku oddalił powództwo.

W punkcie III wyroku Sąd orzekł o kosztach postępowania na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c., zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu. Sąd zasądził od strony powodowej jako strony przegrywającej na rzecz pozwanej całość kosztów procesu, na które złożyły się koszty zastępstwa procesowego w wysokości 3.600,00 zł ustalone na podstawie § 2 pkt 5rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych (t. j. Dz. U. z 2018 roku, poz. 265), opłata skarbowa od udzielonego pełnomocnictwa w wysokości 17,00 zł, opłata od zarzutów 1.444,00 zł, łącznie 5.061,00 zł.

Sędzia Justyna Stachurka-Adamiec

ZARZĄDZENIE

1.  Odnotować uzasadnienie wyroku;

2.  Odpis wyroku wraz z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikowi strony powodowej.

K., dnia 26 czerwca 2024 roku

Sędzia Justyna Stachurka-Adamiec