Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Kielcach

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 30 stycznia 2024 r.

Sąd Rejonowy w Kielcach III Wydział Rodzinny i Nieletnich

w składzie:

Przewodniczący:	sędzia Małgorzata Borek
Protokolant:	sekr. sądowy Anna Młynarska

po rozpoznaniu w dniu 16 stycznia 2024 r. w Kielcach

na rozprawie

sprawy z powództwa M. G. (1)

przeciwko A. G.

o ustanowienie rozdzielności majątkowej

I.  Ustanawia z dniem 5 kwietnia 2023 roku rozdzielność majątkową pomiędzy małżonkami M. G. (1) i A. G. w miejsce łączącej małżonków wspólności ustawowej majątkowej małżeńskiej wynikającej z zawartego przez nich małżeństwa w dniu 12 kwietnia 1986 roku w K. co do którego w Urzędzie Stanu Cywilnego w K. sporządzono akt małżeństwa o oznaczeniu (...);

II.  oddala powództwo w pozostałej części;

III.  znosi wzajemnie między stronami koszty procesu.

Sędzia Małgorzata Borek

Sygn. akt III RC 282/23

UZASADNIENIE

Powód M. G. (1) w pozwie złożonym w dniu 5 kwietnia 2023 r. skierowanym przeciwko pozwanej A. G. domagał się ustanowienia z dniem 1 stycznia 2023 r. rozdzielności majątkowej pomiędzy M. G. (1) a A. G. wynikającej z zawartego przez strony małżeństwa w dniu 12 kwietnia 1986 r. przed kierownikiem Urzędu Stanu Cywilnego w K. za numerem aktu (...). Ponadto wniósł o zasądzenie od pozwanej na swoją rzecz kosztów procesu według norm przepisanych. (k. 3-5)

W odpowiedzi na pozew z dnia 5 maja 2023 r. pozwana A. G. uznała powództwo co do zasady ale wniosła przy tym o zasądzenie rozdzielności majątkowej z inną datą tj. od dnia 1 września 2019 r. oraz o zasądzenie od powoda na swoją rzecz kosztów procesu. (k. 11).

Na rozprawie w dniu 16 stycznia 2024 r. pełnomocnik powoda podtrzymał powództwo, a pełnomocnik pozwanej podtrzymał stanowisko wyrażone w odpowiedzi na pozew wskazując, że gdyby Sąd ewentualnie uznał, że data wsteczna wskazana przez pozwaną jest niezasadna to wnosi o ustanowienie rozdzielności z datą złożenia pozwu. (k. 74)

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

M. G. (1) i A. G. zawarli związek małżeński w dniu 12 kwietnia 1986 roku i trwa on do chwili obecnej. Pomiędzy stronami nie toczy się postępowanie o separację ani o rozwód. Małżonkowie mają dwoje dorosłych dzieci: J. G. zamieszkującego w B. oraz M. G. (2) zamieszkującego od 19-tego roku życia w Irlandii. Strony nie zawierały umów majątkowych i pozostają w ustroju wspólności ustawowej małżeńskiej. Małżonkowie są właścicielami lokalu mieszkalnego położonego przy ul. (...) w K. w którym wspólnie zamieszkiwali. Ponadto powód jest właścicielem lokalu mieszkalnego w K. przy ul. (...), który odziedziczył po swoich rodzicach. M. G. (1) i A. G. nie mieli wspólnie zawartej umowy kredytu ani pożyczki. Strony nie posiadały wspólnego rachunku bankowego. M. G. (1) miał swoje konto na które wpływało wynagrodzenie z pracy, do którego do 2010 roku pełnomocnictwo miała A. G.. Z powodu nadużywania alkoholu przez pozwaną powód cofnął jej pełnomocnictwo. Na powyższym koncie bankowym zgromadzone zostały wspólne pieniądze małżonków. Aktualnie A. G. nie ma dostępu do środków zgromadzanych na tym koncie. A. G. od 2019 r. posiada własne konto bankowe na które wpływała jej pensja a obecnie emerytura. W trakcie trwania małżeństwa stosunki pomiędzy stronami pogorszyły się. Od września 2019 r. strony pozostają w separacji faktycznej, gdyż M. G. (1) wyprowadził się ze wspólnego mieszkania i zamieszkał w mieszkaniu, które odziedziczył po swoim ojcu. W tym czasie pozwana przebywała na zamkniętym leczeniu odwykowym w szpitalu w M. i powód z synami ustalili, że dla jej dobra i utrzymania abstynencji będzie zasadne, żeby M. G. (1) wyprowadził się ponieważ to w braku jego wsparcia synowie upatrywali problemy z alkoholem u matki. Początkowo ustalono, że będzie to wyprowadzka jedynie na pewien bliżej nieokreślony czas. Powód nadal przyjeżdżał do wspólnego mieszkania i wykonywał w nim drobne naprawy, a nadto małżonkowie ustalili, że to on będzie pokrywał koszty utrzymania lokalu. W listopadzie 2019 roku pozwana wyjechała do pracy do Holandii ale uległa tam wypadkowi i po ok. 3-4 miesiącach wróciła do Polski z urazem nogi. Wówczas powód odwiedzał ją i częściowo pomagał jej w drobnych czynnościach w domu podczas choroby, robił jej zakupy. Od początku 2020 r. małżonkowie ustalili, że koszty za mieszkanie położone przy ul. (...) w K. zostaną rozdzielone w ten sposób, że A. G. płaciła połowę czynszu, a resztę kosztów (w tym prąd, gaz, wodę) ponosił M. G. (1). Natomiast od 2021 r. ustalili, że M. G. (1) płacił tylko część czynszu, a resztę kosztów ponosiła już A. G.. Po odbiór pieniędzy za mieszkanie powód przychodził osobiście do A. G.. Od kwietnia 2023 r. tj. po złożeniu niniejszego pozwu M. G. (1) nie przychodził już osobiście po odbiór pieniędzy tylko syn J. mając pełnomocnictwo matki robi przelew należnej części opłaty na konto ojca. Pozwany w dalszym ciągu płaci z tytułu czynszu kwotę 120 zł miesięcznie. Od tego czasu strony prowadzą już całkowicie odrębne gospodarstwa domowe, każde z nich samodzielnie dysponuje swoimi dochodami nie informując o powyższym drugiego małżonka, nadto nie porozumiewają się w sprawach finansowych i powód nie wspiera już w leczeniu pozwanej. Relacje pomiędzy małżonkami obecnie są nieprawidłowe. Od kwietnia 2023 r. nie wdzieli się już osobiście. Wcześniej, oprócz co miesięcznych wizyt po opłatę za czynsz, M. G. (1) odwiedzał też sporadycznie małżonkę. Podczas jednej z takich wizyt naprawił spłuczkę w toalecie, czasem zrobił zakupy. W sierpniu 2022 r. podczas jednej z takich wizyt, znalazł małżonkę z rozbitą głową, udzielił jej pomocy, potem odwiedził ją w szpitalu.

A. G. ma 60 lat, z zawodu jest krawcową i przez większość małżeństwa pracowała zawodowo. Od kwietnia 2023 r. jest na emeryturze której wysokość wynosi 1 640zł miesięcznie. Sprzedała nieruchomość, którą otrzymała od matki za kwotę ok. 150 000 zł. Pracowała dorywczo w Holandii, gdzie zarobiła ok. 30 000 zł i dostała odszkodowanie. A. G. nadal sama mieszka we wspólnym mieszkaniu małżonków. Wszystkie nieopłacone w czasie opłaty uregulowała. Od kilku lat zmaga się z problemem alkoholowym. Poddana była leczeniu odwykowemu zamkniętemu w M. w 2019 roku. W 2021 r. była na terapii płatnej zamkniętej, której koszt wyniósł ok. 6000zł. Koszty tej terapii zostały do kwoty 4 tys.zł. pokryte ze środków wspólnych małżonków zgormadzonych na koncie bankowym M. G. (1). Obecnie A. G. uczęszcza na terapię indywidualną ambulatoryjną, nie spożyła alkoholu od pół roku. W trakcie terapii nie otrzymywała wsparcia emocjonalnego od małżonka.

M. G. (1) ma 65 lat, z zwodu jest technikiem budowlanym. Od sierpnia 2023 r. jest na emeryturze, której wysokość wynosi 2 520 zł miesięcznie. Wcześniej przez ok. 10 lat pracował w firmie (...) jako ochroniarz za minimalną kwotę wynagrodzenia. Obecnie mieszka w mieszkaniu, które odziedziczył po ojcu. Należy do klubu (...) w ramach którego korzysta z wycieczek pieszych i wyjazdów zagranicznych.

W skład majątku wspólnego stron wchodzi mieszkanie położne przy ul. (...) w K., które zajmuje A. G.. Ponadto na rachunku bankowym M. G. (1) zgromadzone są wspólne środki pieniężne małżonków. Obecnie małżonkowie nie spłacają żadnego zadłużenia.

dowody: odpis skrócony aktu małżeństwa (k. 6), potwierdzenie wykonania operacji (k.16, 18-19, 23-44), należne opłaty (k. 17), historia transakcji (k. 20-22), zeznania świadka J. G. (k. 55v-56), zeznania powoda M. G. (1) (k.56), zeznania pozwanej A. G. (k. 56v-57), zeznania świadka M. G. (2) (k. 74)

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o wyżej wskazane dokumenty uznając je za spójny i niebudzący wątpliwości materiał dowodowy. Do ustaleń posłużył także dowód osobowy z przesłuchania stron. Zeznania M. G. (1) i A. G. są co do zasady spójne, nie zawierają zasadniczych sprzeczności nakazujących poddać w wątpliwość ich treść. Nadto wspierane są dowodami z dokumentów. Strony zgodnie przyznały, że powód wyprowadził się z domu we wrześniu 2019 r. oraz że spotykali się regularnie, co miesiąc, a do ostatniego wspólnego spotkania doszło w kwietniu 2023 r. i do tego czasu jeszcze byli w stanie się porozumiewać odnośnie wspólnych finansów.

Sąd wykorzystał również zeznania świadków J. G. oraz M. G. (2), którym dał wiarę i którzy przyznali, że ich rodzice od 2019 r. nie mieszkają razem ale była to wyprowadzka początkowo na pewien okres czasu oraz, że aktualnie ich relacje uległy pogorszeniu na tyle, że nie porozumiewają się już i nie dokonują wspólnych ustaleń i nie wspierają wzajemnie.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo M. G. (1) zasługuje na uwzględnienie w przeważającej części.

Zgodnie z treścią art. 52 § 1 k.r.o. z ważnych powodów każdy z małżonków może żądać ustanowienia przez sąd rozdzielności majątkowej. Rozdzielność majątkowa powstaje z dniem oznaczonym w wyroku, który ją ustanawia. W wyjątkowych wypadkach sąd może ustanowić rozdzielność majątkową z dniem wcześniejszym niż dzień wytoczenia powództwa, w szczególności, jeżeli małżonkowie żyli w rozłączeniu (art. 52 § 2 k.r.o.).

Ustawodawca nie zdefiniował jednakże pojęcia ważnych powodów i w związku z tym ich rozumienie kształtują judykatura i doktryna. Punktem wyjścia jest uznanie, że ustrój małżeńskiej ustawowej wspólności majątkowej ma na celu wzmocnienie rodziny oraz w sposób najpełniejszy realizuje zasadę równych praw obojga małżonków w dziedzinie stosunków majątkowych stanowiących materialną podstawę funkcjonowania rodziny. Zgodnie z wyrokiem Sądu Najwyższego – Izba Cywilna z dnia 11 grudnia 2008 r. w sprawie o sygn. akt II CSK 371/08 ustanowienie przez sąd rozdzielności majątkowej między małżonkami, którzy pozostawali we wspólności ustawowej lub umownej, z datą wcześniejszą niż dzień wytoczenia powództwa jest dopuszczalne w zasadzie tylko wtedy, gdy z powodu separacji faktycznej (życia w rozłączeniu) niemożliwe było już w tej dacie ich współdziałanie w zarządzie majątkiem wspólnym. Ponadto przez ważne powody, dające podstawę do zniesienia wspólności majątkowej zwykło się rozumieć sytuacje powstałe na skutek zachowania się jednego z małżonków polegające między innymi na zatrzymaniu majątku wyłącznie dla siebie i nie dopuszczanie współmałżonka do korzystania z niego oraz trwały i zupełny rozkład pożycia małżeńskiego oraz sytuację, która w konkretnych okolicznościach faktycznych powoduje, że dalsze trwanie wspólności majątkowej między małżonkami pociąga za sobą naruszenie lub poważne zagrożenie interesu majątkowego jednego z małżonków oraz dobra rodziny. Kolejnym powodem jest również uporczywy brak przyczyniania się do zaspokojenia potrzeb rodziny.

Wobec powyższego przedmiotem rozważań Sądu stało się ustalenie czy w sprawie wystąpiły ważne powody uzasadniające ustanowienie rozdzielności majątkowej pomiędzy stronami oraz czy występowały one już przed dniem wytoczenia powództwa.

Przenosząc powyższe na grunt niniejszej sprawy należy zauważyć, że choć strony od września 2019 r. nie zamieszkują razem, to nie można przyjąć za pozwaną, że od tej daty niemożliwe było współdziałanie przez nich w zarządzie majątkiem wspólnym. Nie można też zgodzić się z powodem, że od dnia 1 stycznia 2023 r. niemożliwe było współdziałanie przez nich w zarządzie majątkiem wspólnym.

Zdaniem Sądu kluczową datą dla rozstrzygnięcia przedmiotowej sprawy jest 5 kwietnia 2023r., gdy powód wniósł niniejszy pozew o ustanowienie rozdzielności majątkowej między stronami. Jak zeznała bowiem sama pozwana to po złożeniu pozwu jej mąż przestał przychodzić do niej, nie odbierał już osobiście pieniędzy tytułem należnych opłat za mieszkanie. Natomiast powód zadeklarował, że nie widzi już możliwości powrotu do żony i nie ma pewności czy z uwagi na nałóg nie zadłuża się ona. Sąd zważył, że przed tą datą małżonkowie porozumiewali się ze sobą w kwestiach finansowych. Powód co miesiąc przychodził do pozwanej po odbiór ustalonej między stronami kwoty do zapłaty (od 2020 roku pobierał połowę opłaty za czynsz, resztę kwot uiszczał sam, od 2021 roku nadal pobierał połowę opłaty za czynsz, jednak resztę opłat tj. za media pozwana opłacała już sama), po czym należne kwoty opłacał sam dokonując przelewów. Ponadto do dnia złożenia pozwu oprócz co miesięcznych wizyt po odbiór opłat, powód sporadycznie bywał we wspólnym mieszkaniu. Do mieszkania bowiem miał nadal dostęp. Kiedyś przyszedł naprawić spłuczkę w toalecie, robił zakupy dla pozwanej. Powód w sierpniu 2022 r. znalazł pozwaną w mieszkaniu z rozbitą głową i udzielił jej pomocy. Odwiedził też po tym zdarzeniu w szpitalu, a potem pomagał np. w zakupach. Powód w 2021 r. ze wspólnego majątku małżonków dofinansował żonie terapię prywatną w kwocie 4 000 zł. Powyższe wyraźnie pokazuje, że małżonkowie pomimo osobnego zamieszkiwania byli w co najmniej prawidłowych relacjach i rozmawiali ze sobą dokonując ustaleń finansowych. Dopiero od momentu złożenia pozwu stosunek między stronami uległ pogorszeniu. Powód po złożeniu pozwu nie stawiał się już u pozwanej po osobisty odbiór pieniędzy za czynsz. Od tego zdarzenia pozwana dokonuje opłat w formie przelewu z konta, który w jej imieniu dokonuje syn stron - J. G.. Od tego czasu strony ze sobą już nie rozmawiają, nie wspierają się i nie porozumiewają się odnośnie zarządu majątkiem wspólnym. Całkowicie już samodzielnie zarządzają uzyskanymi przez siebie dochodami nie informując o swoich wydatkach drugiego małżonka. Ponadto powód kategorycznie oświadczył, że nie widzi możliwości powrotu do żony, a ponadto nie ufa żonie, która jest uzależniona od alkoholu i może zaciągać pożyczki.

Biorąc powyższe pod uwagę, Sąd zważył, że w dniu 5 kwietnia 2023 r. tj. złożenia niniejszego pozwu istniały już przesłanki do ustanowienia rozdzielności majątkowej pomiędzy M. i A. małżonkami G.. W tej dacie małżonkowie nie prowadzili już wspólnego gospodarstwa domowego, ich kontakt uległ pogorszeniu, nie darzyli się zaufaniem w sprawach majątkowych i od tego czasu nie porozumiewają się w żadnych kwestiach finansowych. Każde z nich dysponuje samodzielnie swoimi dochodami nie informując drugiego małżonka o wydatkach. Analiza zebranego w sprawie materiału dowodowego w szczególności zeznań świadków i stron doprowadziła Sąd do przekonania, że nie zaistniały ważne powody, które uzasadniałyby ustanowienie rozdzielności majątkowej z jakąkolwiek datą wcześniejszą niż złożenie pozwu. Do tego czasu bowiem powód nie uniemożliwiał pozwanej korzystania z ich wspólnego majątku, nie zatrzymał go wyłącznie dla siebie. Przekazywał z majątku wspólnego środki pieniężne na jej prośbę albo prośbę synów jak chociażby na leczenie odwykowe żony. Dbał o mieszkanie wykonując w nim drobne naprawy i odwiedzając żonę. Dopiero od złożenia pozwu można mówić o całkowitym braku porozumienia się małżonków w kwestiach finansowych. Wcześniej strony sporadycznie się widywały i dopiero od kwietnia 2023 r. ich spotkania ustały w zupełności. Od tego momentu ich relacje uległy znacznemu pogorszeniu, w związku z tym istniała możliwość zagrożenia interesu majątkowego.

Mając powyższe na uwadze, na podstawie art. 52 § 1 i 2 k.r.o. Sąd ustanowił rozdzielność majątkową pomiędzy powodem, a pozwaną z dniem 5 kwietnia 2023 r. (pkt I)

W pozostałej części powództwo podlegało oddaleniu jako niezasadne (pkt II)

Wobec uwzględnienia żądań powoda w przeważającej części oraz uznania powództwa w znacznej części przez pozwaną, na podstawie art. 100 k.p.c., należało znieść wzajemnie koszty procesu między stronami. (pkt III)

sędzia Małgorzata Borek